1. توکن‌سازی (Tokenization)

توکن‌سازی دارایی به فرآیند ثبت حقوق یک دارایی معین در قالب یک توکن دیجیتال اشاره دارد که می‌تواند در یک بلاکچین نگهداری، فروخته و معامله شود. توکن‌های ایجاد شده نشان‌دهنده‌ی سهمی از مالکیت در دارایی پایه هستند.

از نظر تئوری، تقریباً هر دارایی، چه فیزیکی مانند املاک و مستغلات و چه نامشهود مانند سهام یک شرکت، می‌تواند توکن‌سازی شود. تبدیل این دارایی‌ها به توکن‌های دیجیتال، آن‌ها را به راحتی قابل تقسیم می‌کند و امکان مالکیت خرد را برای آن‌ها فراهم می‌سازد؛ این امر موجب می‌شود که به افراد بیشتری اجازه‌ی سرمایه‌گذاری داده شود و در نتیجه بازارهای دارایی‌های توکن‌سازی‌شده را نقدشونده‌تر کند. توکن‌سازی دارایی، همچنین می‌تواند معامله‌های مستقیم و همتا به همتای (Peer-to-Peer) دارایی‌های سنتی را که در حال حاضر نیاز به واسطه‌ دارند، امکان‌پذیر کرده و همچنین امنیت و شفافیت بیشتری را در معاملات ایجاد کند. (منبع: chainalysis)

2. توکن‌سازی املاک و مستغلات (Real Estate Tokenization)

توکن‌سازی املاک و مستغلات یعنی یک ملک یا جریان‌های نقدی حاصل از آن را، به صورت یک توکن بلاکچین تعریف کرد تا امکان معامله‌ی آن دارایی دسترس پذیرتر شود و در نتیجه، نقدشوندگی آن دارایی افزایش یابد؛ از طرفی موجب سادگی فرآیندهای معاملات شده و مالکیت دیجیتال دارایی را ممکن می‌سازد.

به طور کلی، استفاده از فناوری بلاکچین برای املاک و مستغلات توکن‌سازی‌شده نیاز به استفاده از توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) (Non-Fungible Token) یا توکن‌های قابل تعویض (Fungible Token) دارد؛ که متناسب با هدف و نوع دارایی در حال توکن‌سازی، متغییر خواهد بود؛ به عبارتی NFTها زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که یک ملک یا گروهی از املاک به عنوان یک کل واحد در نظر گرفته ‌شوند (یعنی یک یا چند ملک، معادل با یک توکن) ولی بیشترین کاربرد توکن‌های قابل تعویض، برای تقسیم یک کل واحد به بخش‌های کوچکتر می‌باشد (یعنی یک یا چند ملک، برای مثال معادل ۱۰۰ توکن). (منبع: chain.link)

3. مزایای توکن‌سازی املاک و مستغلات

مزایای انتشار توکن‌های دیجیتال برای املاک و مستغلات از منظر سرمایه‌گذاران خرد به شرح زیر می‌باشد:

4. بازار جهانی توکنایز املاک و مستغلات

ارزش املاک و مستغلات در سراسر جهان بیش از هر نوع دارایی دیگری است؛ طبق مقاله‌ی «Insights into Tokenized Real Estate» که در تاریخ ۴ می سال ۲۰۲۳ توسط medium منتشر شده، ارزش این بازار در حدود ۳۱۷ هزار میلیارد دلار برآورد شده است؛ این در حالی‌ست که ارزش بازار املاک و مستغلات توکن‌سازی شده تا آن تاریخ در حدود ۲۰۰ میلیارد دلار (حدود ۰.۰۶% از کل ارزش بازار املاک و مستغلات) محاسبه شده است.

در مقاله‌ای با عنوان  Tokenization of Real-World Assetsکه توسط Roland Berger در تاریخ ۱۳ اکتبر سال ۲۰۲۳ منتشر شده، پیش‌بینی کرده است که ارزش کل بازار دارایی‌های توکن ‌سازی شده تا سال ۲۰۳۰ به حداقل ۱۰.۹ هزار میلیارد دلار برسد و املاک و مستغلات، با سهم ۲۷ درصدی از مجموع ارزش‌ دارایی‌های توکن سازی شده بیشترین سهم را داشته باشد.

5. توکن‌سازی در ایران

شبکه‌ی ققنوس با بهره‌گیری از فناوری دفاتر توزیع شده (DLT:Distributed Ledger Technology)، امکان انتشار توکن‌های متنوع دارایی و گواهی را توسط ناشران فراهم می‌کند. میزبانان، رکن اصلی شبکه‌ی ققنوس شناخته می‌شوند که مسئولیت پردازش و نگهداری تراکنش‌های توکن‌های شبکه را بر عهده دارند. شبکه اصلی ققنوس در خردادماه ۱۳۹۸ به‌صورت رسمی با حضور شش میزبان اولیه، فعالیت خود را آغاز کرده‌است. این میزبانان که در حال حاضر شرکت‌های سرمایه‌گذاران فناوری تک وستا (گروه توسن)، گروه داده‌پردازی پارسیان (بانک پارسیان)، فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان (بانک پاسارگاد)، هلدینگ داده‌ورزی سداد (بانک ملی)، گروه فن‌آوران هوشمند بهسازان فردا (بانک ملت) و توسعه کسب‌و‌کارهای نوگرای تجارت (بانک تجارت) می‌باشند؛ که به‌عنوان اعضای بنیاد ققنوس، این شبکه را به‌صورت غیرمتمرکز اداره می‌کنند. (منبع: تکنوتجارت و راه پرداخت).

• تهیه شده در واحد کسب و کار و توسعه خدمات