۵ سناریوی احتمالی
کمتر از سه هفته از تهاجم روسیه به اوکراین گذشته است و مردم و نیروهای مسلح این کشور همچنان به مقاومت سرسختانه و شجاعانه علیه نیروهای روسیه ادامه می‌دهند حدود ۱.۵ میلیون نفر از ترس جان خویش به کشورهای همسایه در اروپا گریخته اند و طبق قراین، روسیه کمتر از آنچه که انتظار داشت، پیشروی کرده است. اما با وجود شجاعت مثال‌زدنی اوکراین در مقابله با حملات متعدد و مستمر ارتش روسیه در شمال، شرق و جنوب این کشور، بسیاری از تحلیلگران و استراتژیست ها معتقدند که در اینجا مسئله زمان خیلی با اهمیت است تا اینکه اوکراین تحت سیطره قدرت نظامی مسکو قرار گیرد. این کارشناسان می‌گویند که آنچه در آینده برای اوکراین پیش می‌آید می‌تواند مبهم و تاریک باشد، زیرا بسیاری انتظار دارند این درگیری ها طولانی‌تر شود، و خاطرنشان می‌کنند که حتی در یک سناریوی خوشبینانه – اگر روسیه نیروهایش را خارج کند و اوکراین یک کشور مستقل باقی بماند – بعید است اروپا به به وضعیت قبل از جنگ بازگردد.
CNBC به بررسی نتایج احتمالی اوکراین و آنچه ممکن است در هر یک از آنها اتفاق بیفتد، می‌پردازد:
- نظارت پراکنده
ناظران جنگ روسیه و اوکراین می‌گویند که ماهیت سیال و در حال تغییر این درگیری، پیش بینی این که چه اتفاقی در آینده در اوکراین رخ می‌دهد را دشوارتر می‌کند، زیرا اقدامات بعدی مسکو و غرب غیرقابل پیش بینی نیست. با این حال، انتظار می‌رود که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه که از دولت کنونی طرفدار غرب اوکراین و تمایل آن برای پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو متنفر است، بخواهد یک رژیم طرفدار روسیه را در شهر کیف مستقر کند. اینکه چگونه و چه زمانی (و اگر) اتفاق بیفتد مشخص نیست، اما سناریوی موردی گروه اوراسیا برای سه ماه آینده این است که روسیه «نظارت پراکنده‌ای بر شرق اوکراین، تا رودخانه دنیپرو» را به دست آورد و پس از مدتی، کیف پایتخت این کشوررا بعد از محاصره طولانی مدت تصرف کند و “یک دولت دست نشانده تحت حمایت روسیه را در این کشور مستقر نماید.”
رئیس گروه اوراسیا، کلیف کوپچان، و همکارانش در یادداشتی روز پنجشنبه خاطر نشان ساختند که احتمالاً ” ایالت نابسامان اوکراین” از شهر لویو، شهری در غرب اوکراین و نزدیک مرز با لهستان، فرمان می‌گیرد و دولت نیمه تبعیدی است که از حمایت شدید غرب برخوردار است. تحلیلگران پیش‌بینی کردند که ۵ تا ۱۰ میلیون نفر از اوکراین به اروپای غربی پناه ببرند. در چنین سناریویی، گروه اوراسیا پیش بینی کرد که ناتو، که تاکنون از مداخله نظامی در درگیری امتناع کرده است (اوکراین عضو این ائتلاف نظامی نیست)، “کمک نظامی قابل توجهی به دولت غربی اوکراین و تجهیزات برای حمایت از شورش در شرق اوکراین ارائه خواهد کرد.” اما آنها همچنین افزودند که این مسئله می‌تواند منجر به خطر درگیری هوایی بین هواپیماهای روسیه و ناتو شود. تاکنون، تنها یک شهر(خرسون) به طور قطعی از زمان آغاز تهاجم در اوایل صبح ۲۴ فوریه به دست روس‌ها افتاده است، اما شهرهای دیگری مانند ماریوپول در جنوب به نظر می‌رسد با مشکل کمبود غذا، آب و برق به طور گسترده مواجه شوند. مقاومت در برابر نیروهای روسی احتمالاً با پیشرفت جنگ سخت‌تر می‌شود و روسیه برای تصرف سرزمین‌های بیشتری از مرزها خارج می‌شود. اسکات بوستون، تحلیلگر ارشد دفاعی در شرکت راند، روز جمعه به سی‌ان‌بی‌سی گفت که روس‌ها «ازقدرت جنگی بالایی برخوردارند و ظرفیت زیادی برای افزایش خشونت دارند، که به نظر می‌رسد در حال حاضر در حال وقوع است. این موضوع واقعاً می‌تواند برای مدت طولانی ادامه یابد.»
۲-پاکسازی و تجزیه
برخی تحلیلگران موافق هستند که هرگونه کنترل ناقص بر اوکراین توسط روسیه می‌تواند منجر به نوعی تجزیه این کشور شود، به ویژه در شرایطی که روسیه در شرق اوکراین مستقر شده است – به خصوص در منطقه دونباس که استقلال دو جمهوری طرفدار روسیه را پیش از تهاجم آن به کل کشور به رسمیت شناخت. تاراس کوزیو، محقق انجمن هنری جکسون، در مقاله‌ای برای شورای آتلانتیک در روز پنجشنبه نوشت که مسکو نشان داده است که هدفش «فتح کامل نظامی اوکراین و به دنبال آن تجزیه و پاکسازی گسترده جمعیت غیرنظامی است.»
هدف پوتین این است که تمام بقایای هویت اوکراینی را از بین ببرد و در عین حال این کشور را به آینده‌ای تلخ گره بزند، زیرا یک دیکتاتوری نظامی محکم در داخل یک امپراتوری جدید روسیه رخنه کرده است. این چشم‌انداز کابوس وار با اهداف اعلام شده خود پوتین برای کارزار نظامی کنونی همراه با سابقه طولانی تحقیر عمومی و دشمنی وی نسبت به دولت اوکراین مطابقت دارد. سوالات زیادی در مورد اینکه چه کسی می‌تواند رهبری یک رژیم وفادار در اوکراین را بر عهده بگیرد، مطرح شده است، رژیمی که می‌تواند شبیه رژیم الکساندر لوکاشنکو بلاروس باشد. کوزیو عنوان نمود که گمانه‌زنی‌هایی در مورد تمایل مسکو برای «سوالات زیادی در مورد اینکه چه کسی می‌تواند یک رژیم وفادار در اوکراین را رهبری کند، وجود دارد، رژیمی که می‌تواند شبیه رژیم الکساندر لوکاشنکو بلاروس باشد.» کوزیو خاطرنشان کرد که گمانه‌زنی‌هایی در مورد تلاش مسکو برای انتخاب ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور سابق اوکراین وجود دارد، ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور سابق اوکراین که در جریان انقلاب میدان ۲۰۱۴، توسط قانون‌گذاران اوکراینی خلع قدرت شد و از کی‌یف به روسیه گریخت. کوزیو گفت: «این کاملاً مطابق با تبلیغات کرملین است که در هشت سال گذشته اصرار داشته است که یانوکوویچ به‌طور غیرقانونی توسط کودتای مورد حمایت غرب از قدرت برکنار شده است».
- شورش
بیشتر کارشناسان هشدار می دهند که اوکراینی‌ها به مبارزه علیه هر رژیم دست نشانده ادامه می‌دهند، در حالی که درگیری به شورش تبدیل می‌شود و اوکراینی‌هایی که در این کشور باقی مانده‌اند تلاش می‌کنند تا هر دولتی را با هر وسیله در دسترس سرنگون کنند. ناظران نزدیک روسیه همچون تیم اش، استراتژیست بازارهای نوظهور در مدیریت دارایی بلوبی گفته‌اند که روسیه احتمالاً با یک اشغال طولانی، پرهزینه و دردناک در اوکراین مواجه خواهد شد. “با فرض برنده شدن پوتین در جنگ نظامی، سوال تریلیون دلاری این است که او چگونه به صلح در اوکراین دست می‌یابد؟ اوکراینی ها ۳۰ سال آزادی داشته‌اند که از آن برخوردار بودند، و چگونه پوتین می‌تواند زمان را به سال ۹۱ ( فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی] بدون سرکوب وحشیانه که او و رژیم دست نشانده‌اش در کی‌یف را بیش از پیش به فرد منفور در سطح بین الملل تبدیل می‌کند، برگرداند.”
آش در اظهار نظرهای ایمیل شده در ۲۵ فوریه، یک روز پس از حمله روسیه به اوکراین، گفت: الان سال ۱۹۴۵، ۱۹۵۶ یا ۱۹۶۸ نیست که در آن نیروهای شوروی/ NKVD غیرنظامیان را وادار به تسلیم کنند، بلکه الان در سال ۲۰۲۰ هستیم.
«اوکراینی‌ها مقاومت طولانی و سختی خواهند کرد حتی اگر نبردهای نظامی رسمی پایان یابد. و اخبار ۲۴ ساعته و اینترنت وحشیگری پوتین را در معرض دید همگان قرار خواهد داد.»
البته این احتمال وجود دارد که یک جنگنده اوکراینی چالش مهمی برای نیروهای روسی که در اوکراین باقی می‌مانند ایجاد نکند – اما، هزاران جنگجو غیرنظامیانی هستند که اسلحه به دست گرفته‌اند و مهارت کافی هم ندارند. بقیه تحلیلگران درباره «باتلاق» هشدار می‌دهند – زیرا راه حل آسانی برای دستیابی به صلح بین اوکراین ویران شده و روسیه وجود نخواهد داشت – البته اگر شورش در درازمدت ادامه یابد. در این سناریو، استراتژیست های مرکز برنامه استراتژی و امنیت اسکوکرافت شورای آتلانتیک، بری پاول، پیتر انگلک و جفری سیمینو، خاطرنشان کردند که پیروزی روسیه در اوکراین “تنها ظاهر قضیه” است، یعنی پیروزی که ارزش بردن را ندارد، زیرا برای رسیدن به چنین آرزویی خیلی چیزها را از دست داده اند. در این سناریو، استراتژیست‌ها خاطرنشان کردند که درگیری با اوکراینی‌ها می‌تواند “تلفات انسانی و مالی قابل توجهی را به روسیه تحمیل کند” زیرا نیاز است که منابع خود را در مدت زمان بسیار طولانی‌تر از آنچه پیش بینی کرده بود اختصاص دهد. در این میان، کشورهای ناتو “به احتمال زیاد کمک‌های دفاعی پنهان اما بسیار قوی به مقاومت اوکراین عرضه خواهند کرد.” در این سناریو، “درگیری‌ها پول و سرمایه هنگفتی را در روسیه از بین خواهد برد و در نهایت پس از خشونت و مرگ افراد مجبور به عقب‌نشینی می‌شود. این نتیجه بازتاب تهاجم نامناسب، غیرمحبوب و پرهزینه روسیه به افغانستان در سال ۱۹۷۹ است، درگیری که ۱۰ سال به طول انجامید و منجر به کشته شدن ۱۵۰۰۰ سرباز روسی شد. ”
استراتژیست‌ها عنوان کردند که در این سناریو، روسیه متوجه می‌شود که “یک بار دیگر وارد یک جنگ بدون برنده شده‌اند، این باتلاقی است که بسیاری از دولت‌های قدرتمند را در طول تاریخ به دام انداخته است.” استراتژیست‌ها می‌گویند در حالی که این سناریو ممکن است برای اوکراین مثبت به نظر برسد، با تبدیل شدن روسیه به یک کشور منفور در سطح جهانی و عقب نشینی پس از یک حمله پرهزینه، اوکراین در این فرآیند “تبدیل به یک ویرانه خواهد شد”.
- ناتو برعلیه روسیه
ائتلاف نظامی غربی ناتو بارها از مداخله مستقیم در جنگ روسیه و اوکراین امتناع کرده است، زیرا انجام این کار احتمالاً این سازمان را وارد درگیری مستقیم با مسکو می‌کند که به نوبه خود روس‌ها هشدار دادند که هیچ کشوری نباید در این جنگ مداخله کند. «عملیات نظامی ویژه» در اوکراین با عواقب غیرقابل پیش بینی روبرو خواهد شد. کشورهای حاشیه شرقی اتحادیه اروپا (و ناتو) مانند لهستان، رومانی و کشورهای حوزه بالتیک، که همگی با تقویت استقرار ناتو در هفته‌های اخیر روبرو بوده‌اند، به شدت نگران احتمال گسترش درگیری به قلمرو خود هستند. اگر روسیه بر اوکراین غلبه کند، تحلیلگرانی از جمله اش نسبت به استقرار «پرده آهنین» جدید در اروپای شرقی هشدار داده‌اند که دو بلوک ژئوپلیتیکی متضاد ایجاد می‌کند که یادآور جنگ سرد است – اتحادیه اروپا (و کشورهای ناتو) در یک طرف به صورت مسلح و مرز و اوکراین و کشورهای دیگر در مدار سیاسی روسیه (مانند بلاروس و مولداوی) در جبهه دیگر قرار خواهند گرفت. یان برمر، رئیس گروه اوراسیا، روز دوشنبه در ایمیل خویش گفت که چنین وضعیتی در اروپا یک فاجعه است. وی عنوان نمود که فرستادن نیروها برای جنگ در کنار اوکراینی‌ها یا ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز اوکراین برای غرب هرگز نباید صورت پذیرد، زیرا این کار منجر به درگیری مستقیم بین نیروهای ناتو و روسیه می‌شود و خطر جنگ جهانی سوم را به دنبال دارد. او می‌گوید: «هر چیزی جز این بازی منصفانه است: ما می‌توانیم جت‌های جنگنده و سایر سیستم‌های تسلیحات پیشرفته را برای اوکراینی‌ها بفرستیم، اطلاعات لحظه‌ای درباره وضعیت نیروهای روسی در اختیار اوکراین قرار دهیم، و تحریم‌های اقتصادی بدون محدودیت برای نابودی اقتصاد روسیه وضع نماییم.» اما برمر معتقد است که پوتین هنوز این نوع کمک‌ها را «اقدامات جنگی ایالات متحده و متحدان ناتو علیه روسیه که مستحق انتقام است» می‌داند. برمر گفت بنابراین روسیه ممکن است به حملات غیرمستقیم بیشتری از جمله حملات سایبری علیه زیرساخت‌های حیاتی، کمپین‌های اطلاعات نادرست و حتی تحریم‌های احتمالی تروریسم در داخل و علیه کشورهای ناتو متوسل شود. بسیار بعید است که روسیه حملات نظامی مستقیمی را علیه نیروهای ناتو انجام دهد، با توجه به اینکه ناتو این عمل را مقدمه یک جنگ گسترده‌تر می‌داند. اما حمایت از حملات تروریستی چچن به کشورهای خط مقدم ناتو محتمل است؟ این موضوع دیگری است بعید است که ناتو مستقیماً با حملات نظامی علیه یک قدرت هسته‌ای واکنش نشان دهد. برمر گفت: تنها راه آماده‌سازی، تلاش‌های اطلاعاتی بیشتر برای جلوگیری یا حداقل کاهش اثربخشی تلاش‌ها است. استراتژیست‌های ساکن در اروپای شرقی در مورد اینکه آیا ناتو ممکن است به درگیری کشیده شود، متوهم نیستند. میکال بارانوفسکی، مدیر دفتر مارشال صندوق آلمان در ورشو، تنها چند ساعت پس از حمله روسیه به سی‌ان‌بی‌سی گفت که پوتین به ما گفت که می‌خواهد چه کار کند، می‌خواهد دولت کی یف را تغییر دهد و زمانی که خواسته‌هایش را مطرح می‌کرد، درباره جناح شرقی ناتو و بقیه اروپا نیز صحبت نمود. پس کار را شروع کنید، ما باید نه تنها از حملات به کی‌یف بلکه بقیه نقاطه نیز جلوگیری کنیم. «دنیا تغییر کرده است. هیچ بازگشتی وجود ندارد… ما در یک عصر کاملاً جدید هستیم.» ما در یک مبارزه بسیار طولانی گیر افتاده‌ایم، این جنگ کوتاه نخواهد بود، این فقط در مورد اوکراین نیست. … این احتمالاً بزرگترین چالشی است که از زمان جنگ جهانی دوم در اروپا شاهد آن هستیم.
- معجزه
البته تحلیلگران موافقند که خروج بی چون و چرای نیروهای مسلح روسیه از اوکراین بهترین نتیجه ممکن برای این کشور در شرایط وخیم کنونی خواهد بود. تحلیلگران در مرکز اسکوکرافت عنوان کردند که در «خوشبینانه‌ترین» سناریوی ممکن برای چگونگی پایان دادن به درگیری اوکراین، اوکراین می‌تواند توانایی‌های دفاعی خود را توسط ناتو تقویت کند و به مقاومت نظامی و غیرنظامی‌اش این امکان را دهد که «بر مشکلات غلبه کند و از پیشروی مسکو جلوگیری به عمل آورند.» استراتژیست‌های شورای آتلانتیک، پاول، انگلک و چیمینو عنوان نمودند که در این سناریوی فرضی، پوتین از سرنگونی دولت کی‌یف و استقرار یک رژیم دست نشانده دست خواهد کشید، در حالی که «قاطعیت و مهارت مقاومت اوکراین باعث بن‌بست در میدان نبرد می‌شود که به نفع مدافعان در این کشور است». در واقع، در این سناریوی “معجزه”، تحلیلگران گفتند که کرملین متوجه شده است که روسیه “بهای گزافی” برای تهاجم خود به اوکراین خواهد پرداخت و با چشم انداز یک رکود طولانی و پرهزینه در اوکراین، همراه با فروپاشی اقتصادی و انزوای دیپلماتیک، پوتین دستور خروج نیروهایش را صادر خواهد کرد. با این حال، تحلیلگران هشدار دادند که حتی این نتیجه که در آن اوکراین یک دموکراسی مستقل باقی می‌ماند و ناتو با وضعیت امنیتی بهتری مواجه می‌شود، می‌تواند “خیلی خطرناک” باشد. «این جنگ کوتاه هزاران نفر را از هر دو طرف به کام مرگ کشانده است و ناکامی‌های گسترده‌ای را به جای گذاشته است. اگرچه اوکراین هنوز هم جنبه دموکراتیک خود را حفظ نموده است، اما همسایه خطرناک آن با آینده نامعلومی روبرو است و این در حالی است که چشم‌انداز سیاسی روسیه در نقطه اوج قرار دارد. این که آیا کشور به سمت اقتدارگرایی بیشتر تحت رهبری پوتین سوق پیدا می‌کند یا به طور کلی از این دورنما دور شود، تا حد زیادی تعیین کننده نحوه رفتار روسیه با دیگر کشورهای جهان است.»
منبع:cnbc
مشاهده خبر
