براساس داده های منابع تجاری، صادرات سوخت و پتروشیمی ایران در سال های اخیر علیرغم تحریم های ظالمانه و شدید آمریکا رونق گرفته است و ایران را در موقعیت خوبی قرار داده است تا در صورت لغو محدودیت های واشنگتن فروش خود را در آسیا و اروپا به سرعت افزایش دهد. ایالات متحده در سال ۲۰۱۸  در مخالفت با فعالیت های هسته ای ایران، تحریم هایی را علیه صنعت نفت و گاز وضع کرد تا منبع اصلی درآمد کشور را محدود کند. این اقدامات صادرات نفت ایران را فلج کرد اما در فروش سوخت و مواد پتروشیمی که ردیابی آنها دشوارتر است خللی ایجاد نشد. نفت خام ایرانی را می توان با درجه و دیگر ویژگی های آن شناسایی کرد، همینطور نفتکش‌های بزرگ با سهولت بیشتری از طریق ماهواره قابل ردیابی هستند.

آمارهای وزارت نفت و بانک مرکزی نشان می دهد ایران در سال ۲۰۲۰ صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی به ارزش تقریبا ۲۰ میلیارد دلار داشته است که دو برابر ارزش صادرات نفت خام آن است. دولت در ماه آوریل گفت که آنها منبع اصلی درآمد کشور بودند.

حمید حسینی، عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی ایران در تهران به رویترز گفت: “جهان وسیع است و راههای فرار از تحریم ها بی شمارند.” او گفت که قیمت های رقابتی و موقعیت ایران که نزدیک خطوط اصلی حمل و نقل می باشد به جذابیت محصولات آن‌ها  افزوده است. همچنین تعداد خریداران محصولات تصفیه شده بیشتر از واردکنندگانی شده اند که دارای پالایشگاه هایی هستند که برای پردازش و پالایش نفت خام ایران پیکربندی شده اند.

علاوه بر این، ایران مقداری سوخت با کامیون‌ها به همسایگان خود صادر می کند که شامل معاملات کوچکی است که تشخیص آن برای خزانه داری آمریکا دشوار است.

پس از آنکه ایالات متحده تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شد و تحریم ها را تشدید کرد، تهران متناوبا از ماه آوریل در حال مذاکره برای احیای پیمان هسته ای خود با شش قدرت جهانی است. مقامات ایران می گویند تنها در صورت لغو تحریم های آمریکا فعالیت هسته ای خود را تحت این پیمان محدود می کند.

منبع درآمد

در همین حال، ایران خود را به خوبی آماده کرده است که در صورت کاهش اقدامات محدود کننده، واکنش مناسبی را از خود نشان دهد. به گفته اداره گمرک، در حالی که بیشتر جهان توان پالایشگاه ها را در زمان همه گیری کووید-۱۹ کاهش داده است، صادرات بنزین ایران در سال ۲۰۲۰، با ۶۰۰ درصد رشد سالانه به ۸ میلیون تن یا ۱۸۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است. این در حالی است که تا سال ۲۰۱۸ ، ایران بنزین وارد می‌کرد.

حسینی گفت: درآمد ایران از صادرات بنزین در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۳ میلیارد دلار بوده است.

یک منبع نزدیک به وزارت نفت گفت: تولید نفت ایران در حال حاضر حدود ۲ تا ۲.۵ میلیون بشکه در روز است و حدود ۲ میلیون بشکه در روز به پالایشگاه های داخلی و تقریبا ۵۰۰ هزار بشکه در روز به صادرات اختصاص داده شده است. از طرفی همین منبع خاطر نشان کرد که در صورت لغو تحریم ها، ایران توانایی افزایش ظرفیت تولید تا ۲ میلیون بشکه در روز را دارد.

تا زمان اعمال تحریم ها، صادرات نفت خام منبع درآمد اصلی ایران بود که معمولاً کمی بیش از ۲ میلیون بشکه در روز بود و در سال ۲۰۱۸ ظرفیت آن به ۲.۸ میلیون بشکه در روز رسید.

مطابق آمار وزارت نفت، صادرات پتروشیمی در سال ۲۰۲۰ از حدود ۲۰ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ به ۲۵ میلیون تن افزایش یافته است، در حالی که ظرفیت پتروشیمی ایران از ۷۷ میلیون تن سال ۲۰۱۹ به ۹۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. پیش بینی شده که این ارقام در سال ۲۰۲۱ به بیش از ۱۰۰ میلیون تن در سال برسد.

منابع تجاری گفتند؛ ایران برای ترغیب خریداران اغلب قیمت هایی را ارائه می دهد که هزینه حمل و بیمه، در کنار هزینه های اضافی تراکنش های بانکی را پوشش می دهد. منابع تجاری گفتند که این موارد اضافی هزینه محصولات ایرانی را تا ۲۵ درصد افزایش داده است. حتی کشورهایی که به دنبال اعمال تحریم های ایالات متحده هستند، گاهی اوقات برای متوقف کردن همه‌ فعالیت‌های تجاری خود با ایران درچار مشکلاتی شده اند.

همچنین، شرکت های چینی همچنان خریدار اصلی گاز مایع ایران (LPG) ، متانول و بسیاری از محصولات دیگر هستند.

وزارت امور خارجه چین در بیانیه ای به رویترز گفت که چین و ایران همواره اصول معاملاتی برابر، عادلانه و برد-برد را در چارچوب حقوق بین المللی دنبال کرده اند. در این بیانیه آمده است که چین با تحریم های یکجانبه مخالف است و از ایالات متحده خواست تا آنچه را که “حق خواهی قضایی فواصل دور” این گونه تحریم ها می داند حذف کند.

جف مولت ، متخصص متانول در IHS Markit ، با اشاره به بازارهای دیگر مانند تایوان، ژاپن و کره جنوبی و اروپا گفت: “در صورت لغو کامل تحریم های بین المللی، ایران به جای صادرات اکثریت متانول خود به چین، به خریداران سنتی خود باز می گردد.”  اپریل تان، تحلیلگر ارشد IHS ، گفت: انتظار می رود در صورت لغو تحریم ها، صادرات ایران، به ویژه صادرات سوخت نفت و گاز مایع (LPG) به آسیا افزایش یابد.

منبع: راشا تودی
مشاهده خبر