اگر روسیه گاز را قطع کند چه اتفاقی می افتد؟
اروپا گزینه‌های پیشروی خود را با افزایش ترس از بحران اوکراین ارزیابی می‌کند
تشدید تنش‌ها بین روسیه، اوکراین و غرب نگرانی‌ها را در مورد آینده واردات جریان گاز روسیه به اتحادیه اروپا تشدید نموده است و قانون‌گذاران و تامین‌کنندگان انرژی در تلاش برای تهیه برنامه‌های فوری و اضطراری هستند. این در حالی است که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا هشدار می‌دهد که «به احتمال قوی» که روسیه در ماه آینده به اوکراین حمله کند و کرملین می‌گوید پس از رد درخواست‌های اصلی آمریکا برای حل بحران، «زمینه کمی برای خوش‌بینی» وجود دارد. روسیه حدود ۱۰۰۰۰۰ سرباز را در نزدیکی مرز اوکراین جمع نموده است اما برنامه‌ریزی برای ورود به دوران جمهوری شوروی سابق را رد می‌کند.
راب تومل، مدیر ارشد پورتفولیو در شرکت سرمایه گذاری انرژی تورتویز اکفین، در یادداشتی تحقیقاتی می‌گوید: “تامین گاز طبیعی اروپا بسیار کمتر از استانداردها و موجودی‌های معمولی است، بنابراین یک سوال کلیدی که باید پرسید این است که آیا اروپا ذخایر گاز طبیعی کافی برای ادامه حیات را دارد یا خیر.” با توجه به اینکه زمان زیادی از فصل زمستان باقی مانده است، من فکر می‌کنم سناریوهایی وجود دارد که می‌تواند واقعاً چالش‌برانگیز شود و ممکن است ذخایرگازی بسیار کم شوند. اروپا از منظر انرژی به روسیه وابسته است و انرژی آنقدر برای این قاره حیاتی است که قطع کردن عرضه گاز برای هر دو طرف بسیار دشوار خواهد بود.
ماه هاست که، روسیه متهم به ایجاد اختلال در عرضه گاز به منظور افزایش نقش خود به عنوان تامین کننده اصلی انرژی اروپا در بحبوحه تشدید تنش‌ها با اوکراین است. ورود جریان گاز روسیه به اروپا برای یک دوره طولانی کمتر از حد انتظار بوده است، به طوری که تحلیلگران سیاسی معتقدند مسکو عمداً از عرضه گاز خودداری کرده است تا به صدور مجوز خط لوله بسیار بحث برانگیز نورد استریم ۲ را سرعت بیشتری ببخشد. کرملین بارها ادعاهایی را که از گاز به عنوان یک سلاح ژئوپلیتیکی استفاده می‌کند رد کرده است و شرکت دولتی گازپروم اعلام کرده است که به تعهدات قراردادی خود در قبال مشتریان عمل کرده است. اکنون که تنش‌های روسیه و اوکراین به اوج خود رسیده است، تحلیلگران انرژی شدیدا نگران خطر قطع کامل عرضه به اتحادیه اروپا هستند که تقریباً ۴۰ درصد گاز خود را از طریق خطوط لوله روسیه دریافت می‌کنند و تعدادی از این خط لوله‌ها از اوکراین عبور می‌کند.
اگر در جریان گاز اختلالی ایجاد شود، اروپا چه کار باید بکند؟
به نظر می‌رسد چشم‌انداز قطع عرضه گاز روسیه منجر به عواقب وخیم سلامت عمومی و اقتصادی شود، به خصوص که چنین سناریویی ممکن است در اواسط زمستان و در بحبوحه همه‌گیری ویروس کرونا رخ دهد. تحلیلگران انرژی در گروه مشاوره ریسک سیاسی گروه اوراسیا معتقدند بدترین سناریوی قطع ناگهانی عرضه گاز از طرف روسیه به اروپا نیز کم احتمال‌ترین سناریو است. حدودی به این دلیل که چنین اقدامی هزینه‌های مالی زیادی برای مسکو به همراه خواهد داشت، در حالی که به طور همزمان کشورهای اتحادیه اروپا نیز انگیزه لازم برای کاهش دائمی واردات گاز از روسیه را خواهند داشت. تحلیلگران گروه اوراسیا می‌گویند: «حتی اگر قطع کامل صادرات گاز روسیه به اتحادیه اروپا بعید باشد، مقامات و تأمین‌کنندگان انرژی در آنجا برنامه‌های اضطراری را در نظر گرفته اند». برای مثال، شرکت‌های برق اروپایی سفارش‌های محموله‌های گاز طبیعی مایع ارسالی را در طول دوره کریسمس و سال جدید را عمدتاً از ایالات متحده و قطر افزایش داده‌اند، به صورتی که قرار است حدود ۱۰۰ محموله تنها در ماه ژانویه به اروپا برسد. گروه اوراسیا با استناد به داده‌های ردیابی کشتی‌ها عنوان داشت که این نشان دهنده افزایش تقریباً ۴۰ درصدی نسبت به مقدار قبلی در ماه مارس ۲۰۲۱ است. اگرچه واردات جریان‌های گاز طبیعی، پرهزینه است، اما به‌طور قابل توجهی به مناطق اروپای غربی و مدیترانه کمک می‌کند، اما تصور نمی‌شود که برای مناطق محصور در خشکی اروپای مرکزی و شرقی مفید باشد. در صورت قطع کامل عرضه گاز روسیه به اتحادیه اروپا، تحلیلگران گروه اوراسیا می‌گویند که ناوگان ورودی LNG برای پاسخگویی به تقاضای گاز اروپا “ناکافی” خواهد بود و قیمت گاز در این سناریو “به سطوح بی‌سابقه‌ای” افزایش یافته است. تحلیلگران گروه اوراسیا، فراتر از سفارش تعداد بیشتر محموله‌های LNG، می‌گویند که گزینه‌های اروپا برای کاهش اختلال کامل عرضه شامل درخواست از خطوط لوله جایگزین کشورهایی همچون مانند الجزایر، آذربایجان و نروژ برای به حداکثر رساندن فشار خط لوله، کاهش کامل ذخایر گاز موجود در سراسر اتحادیه اروپا، فعال کردن هرگونه منبع انرژی و گرمایش جایگزین موجود و در صورت لزوم دستور کاهش تقاضای مصرف است.
آنچه که احتمالاً با افزایش تنش‌ها بیشتر احتمال دارد رخ دهد، اختلال جزئی در جریان گاز روسیه به اتحادیه اروپا از طریق اوکراین است. تحلیلگران گروه اوراسیا عنوان می‌کنند که «این کار نیز همچنان آسیب اقتصادی قابل‌توجهی را به همراه خواهد داشت و احتمالاً منجر به برخی کمبودهای محلی گرمایشی و برق، به ویژه در جنوب شرقی اروپا، که قبلاً در جریان قطع گاز روسیه از طریق اوکراین در سال ۲۰۰۸-۲۰۰۹، دچار اختلالات مشابهی شده بود، خواهد شد.» آنها افزودند: «اگر این اتفاق بیفتد، مسکو احتمالاً تلاش خواهد کرد تا از بزرگترین مشتریان خود، آلمان و ایتالیا، در برابر بدترین تأثیرات ضرر و زیان محافظت و حمایت نماید.»
ظرفیت مسیریابی مجدد
تام مارزک مانسر، تحلیلگر ارشد گاز اروپا در شرکت مشاوره انرژی ICIS، تلفنی به CNBC می‌گوید: «محتمل‌ترین سناریو این است که جریان گاز ورودی ادامه داشته باشد.» وی افزود: «گازپروم بدون در نظر گرفتن وضعیت روابط بین غرب و روسیه و/یا اتحاد جماهیر شوروی، قراردادهای بلندمدت را در طول چندین دهه به طور مداوم با اتحادیه اروپا و مشتریانش در اتحادیه اروپا منعقد کرده است. همچنین ادامه عرضه به مشتریان اصلی خود عمدتاً در کشورهایی همچون آلمان و ایتالیا و تا حدی در فرانسه و اتریش برای روسیه بسیار مهم خواهد بود.»
مارزک مانسر عنوان داشت: سناریویی که در آن روسیه به دلیل تحریم‌های اقتصادی یا اگر انتقال گاز از طریق خط لوله از طریق اوکراین ناامن تلقی شود ، قادر نبوده اما مایل باشد که گاز را به مشتریان اروپایی برساند، لزوماً منجر به قطع ناگهانی عرضه نمی‌شود. مارزک مانسر عنوان داشت: «مطمئناً ظرفیت مسیریابی مجدد در مسیرهای دیگر به بازار وجود دارد.»
طبق گزارش بورس بین قاره‌ای نیویورک، قیمت گاز ماه اول در هاب هلندیTTF، یک معیار اروپایی برای تجارت گاز طبیعی، در صبح جمعه حدود ۰.۵ درصد افزایش یافت و به ۹۲.۸ یورو (۱۰۳.۳ دلار) در هر مگاوات ساعت رسید. شاخص TTF ماه آینده از اوج قیمت ۱۱۳ یورویی در ماه دسامبر کاهش یافته است، اما تا حدی به دلیل نگرانی های مداوم در مورد روسیه و تشدید تنش ها با اوکرایندر سطوح بالا باقی مانده است.
منبع:cnbc
مشاهده خبر
